Τα βήματά τους δεν μπορούσαν να είναι αθόρυβα καθώς ολόκληρη η περιοχή ήταν ένας απέραντος λασπότοπος, αλλά με τόσο δυνατή βροχή ακόμα και οι δυνατές φωνές τους χάνονταν στους ήχους των κεραυνών και στο βίαιο μαστίγωμα του εκτεθειμένου από το νερό των ουρανών  εδάφους.

Παρά τη μειωμένη ορατότητα μπροστά τους έβλεπαν ένα περίεργο και ασυνήθιστο θέαμα. Ούγγρους στρατιώτες από τις δυτικές περιοχές ˗πιστοί στους Αψβούργους˗ να έχουν στήσει πρόχειρα το στρατόπεδό τους τόσο βαθιά στις οθωμανικές γραμμές εν μέσω καταιγίδας, σε μια έρημη πεδιάδα. Μέχρι και η Γκιούλo, που φαινόταν από μακριά, έδειχνε εγκαταλελειμμένη. Βράδιαζε και οι φωτιές των δαυλών της πόλης έπρεπε ήδη να λαμποκοπούν κάτω από τα υπόστεγα στη σκοτεινή βροχερή ατμόσφαιρα. Όμως, τα σπίτια και τα μικρά της τείχη δέσποζαν στον θολό ορίζοντα χωρίς ζωή, σαν ερείπια κάποιου καταραμένου οικισμού. Δεν ήταν σε καμία περίπτωση μια τυπική μέρα της άνοιξης.

Ούτε οι Ούγγροι του στρατοπέδου είχαν αναμμένες φωτιές, όμως, παρά μόνο μία που με το ζόρι προσπαθούσαν να την κρατήσουν ζωντανή κάτω από μια σκηνή, με την ελπίδα πως θα κατόρθωναν να βράσουν λίγο κρέας, όπως πρόδιδαν και οι μυρωδιές που ο αέρας μετέφερε στους παρατηρητές.

Οι μυστηριώδεις άντρες είχαν σκύψει πίσω από έναν μεγάλο βράχο, που βολικά βρισκόταν μπροστά από το στρατόπεδο, πάνω σε ένα φυσικό ανάχωμα που σχημάτιζε η πεδιάδα. Τσαλαβουτούσαν πίσω του μπρούμυτα στις κρύες λάσπες του υγρού εδάφους, προσπαθώντας να μην γίνουν αντιληπτοί.

«Μεγάλο λάθος που βρισκόμαστε εδώ!»

«Πόσοι λες να είναι;»

«Ακόμη το συζητάμε; Ας είναι όσοι θέλουν… δεν μπορώ να καταλάβω πώς σας έπεισε ο Μάτυας. Πού είναι αυτός τώρα; Πάλι εξαφανίστηκε;»

«Πέιτερ! Πέιτερ… πού είναι;» Η φωνή ενός, που ήταν ακροβολισμένος λίγο πιο πέρα, με το ζόρι ακούστηκε εν μέσω καταιγίδας.

«Αυτό ρώτησα μόλις. Αν μας εγκατέλειψε, θα τον…!»

Ξαφνικά ένας ηλικιωμένος εμφανίστηκε πίσω από τους έξι άντρες, οι οποίοι σάστισαν και τράβηξαν τα χοντροκομμένα πιστόλια τους σημαδεύοντάς τον.

«Με τέτοια βροχή περιμένετε αυτά τα παιχνίδια να κάνουν τη δουλειά που θέλετε; Ούτε τα φιτίλια δεν έχετε ανάψει, αν καταφέρετε ποτέ να τα ανάψετε! Σπαθιά, φίλοι μου… παλιό, καλό ατσάλι! Ποτέ δεν απογοητεύει σε οποιαδήποτε συνθήκη».

«Μάτυας Όρντογκ; Ο μέγας πολεμιστής που ξέρει να χειριστεί το ατσάλι, ε; Πάλι μεταμφιέστηκες; Μας κοροϊδεύεις ή θες να μας δείξεις πώς πρέπει να ντυθούμε για την αποστολή μας;» Ο ηλικιωμένος αφαίρεσε με δυσκολία τα βρεγμένα λευκά γένια και τα μακριά μαλλιά, αλλάζοντας το πρόσωπό του τελείως όπως και την κα-μπουριαστή του στάση. Ήταν ένας νεαρός με μαύρα μακριά μαλλιά πιασμένα κοτσίδα, πονηρό βλέμμα στα γκριζογάλανα μάτια του και μια κοντή, περιποιημένη γενειάδα που κατέληγε σε ένα μακρύ μούσι στο πιγούνι, δεμένο προσεκτικά σε δύο ξεχωριστούς κόμπους.

«Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο έχετε ακόμη ενδοιασμούς… δεν συμφωνήσαμε όλοι ομόφωνα;»

«Συμφωνήσαμε για τη μεγαλύτερη δουλειά που θα κάναμε! Για μια δουλειά απλή που θα μας αποφέρει… πόσα είπε, παιδιά;»

«Οκτώ εκατομμύρια ακτσές[1] μάς είπε!» Το υψηλό ποσό το φώναξε με έντονο εκνευρισμό ένας μικροκαμωμένος με ξυρισμένο κεφάλι γεμάτο ουλές, οι οποίες δυσκόλευαν τις σταγόνες της βροχής να κυλήσουν ομαλά στο γυμνό του κρανίο. Ο Πέιτερ επανέλαβε στον Μάτυας χαμογελώντας.

«Οκτώ εκατομμύρια… για να κάνουμε τι; Να βρούμε και να απαγάγουμε τον πρίγκιπα από τα χέρια των Αυστριακών! Αυτήν την τελευταία ασήμαντη πληροφορία δεν μας την είπες, αλλά εγώ έχω καταλάβει τι είσαι και δεν πίστεψα λέξη από όλα αυτά».

«Ήρθες, όμως, ως εδώ στην ερημιά να βραχείς μαζί μας!»

«Μικρέ… το έπαιξες αρχηγός για πολύ! Παριστάναμε πως σε ακολουθούμε τόσο καιρό, επειδή είχες τύχη στο να εντοπίζεις καλές λείες και την ικανότητα να αλλάζεις εμφανίσεις. Αρκετά, όμως!»

«Έπαιξα; Δεν σας είπα πως ο Ιμπράχημ[2] δίνει τα λεφτά για όποιον παρέχει σίγουρες πληροφορίες για τον πρίγκιπα; Δεν σας είπα πού θα βρίσκονται οι απαγωγείς του και σχεδόν σίγουρα έχουμε τον αιχμάλωτο μπροστά μας; Είπα ψέματα;» Ο Μάτυας αυτήν τη φορά έδειξε θιγμένος και έχασε το χαμόγελο άνεσης που διατηρούσε όλη αυτήν την ώρα. Ο Πέιτερ ήταν ένας σωματώδης, άξεστος άντρας με καχύποπτο και αργόστροφο μυαλό. Ήθελε ιδιαίτερη μεταχείριση, ώστε να μην καταστρέψει τα πλάνα που με τόσο κόπο είχε δουλέψει τον τελευταίο καιρό ο Μάτυας και πλέον αυτός και η συμμορία του βρίσκονταν μία ανάσα από την υλοποίησή τους.

Ήξερε, όμως, πως ο Πέιτερ, όσο ανόητος και αν ήταν, είχε δίκιο. Ο Μάτυας τούς εκμεταλλεύτηκε λέγοντάς τους μισές αλήθειες, χωρίς να έχει σκεφτεί το σημαντικότερο ίσως κομμάτι των πλάνων του. Ο Πέιτερ του το υπενθύμισε φτύνοντας κάτω με απέχθεια.

«Και πώς πιστεύεις ότι μπορούμε να νικήσουμε εμείς οι επτά τους περίπου είκοσι, αν μέτρησα καλά, έμπειρους στρατιώτες; Αν βρίσκεται τελικά ο πρίγκιπας σε μια από αυτές τις σκηνές…!»

«Τώρα είναι η ευκαιρία, που βρέχει! Δεν θα μας περιμένουν! Θα κινηθούμε αθόρυβα και…» Η φράση του δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς η υγρή γροθιά του Πέιτερ τον βρήκε στο μάγουλο, ρί-χνοντάς τον στη λάσπη.

«Αρκετά, παλιοσκατό… αρχηγός ήμουν ανέκαθεν εγώ και θα συνεχίσω να είμαι. Εμείς φεύγουμε! Αν θες τα λεφτά των Τούρκων, εμπρός, πήγαινε μόνος σου, ξέρεις να μεταμφιέζεσαι!» Ο Μάτυας προσπαθούσε να συγκροτήσει τις σκέψεις του, ζαλισμένος, και τελικά κατάφερε να σηκωθεί με κόπο γλιστρώντας συνεχώς.

«Τι πάθατε όλοι; Έχουμε κάνει πολλά μαζί… γιατί δειλιάζετε τώρα; Θέλετε να ληστεύουμε άμαξες και αγροκτήματα για πάντα; Σας είπα ότι μπροστά μας μάς περιμένουν τα οκτώ εκατομμύρια! Δεν αξίζει λίγος κίνδυνος για τόσα λεφτά; Τι πάθατε;» Ο Μάτυας πλέον φώναζε χάνοντας την ψυχραιμία του, καθώς οι υπόλοιποι έδειχναν να συμφωνούν με τον Πέιτερ.

«Δεν φτάνει που παραλίγο να μας παρασύρεις στον βέβαιο θάνατο, τώρα φωνάζεις για να μας ακούσουν!» Μια δεύτερη γροθιά, αυτήν τη φορά στο στομάχι του Μάτυας, τον έκανε να διπλωθεί από τον πόνο και να ξαναπέσει στη λάσπη. Σύρθηκε και έβγαλε το πιστόλι από τη ζώνη του σε μια ενστικτώδη κίνηση αντίδρασης, προδίδοντας τη συμβουλή που τους έδωσε νωρίτερα. Και έτοιμο να είχε με κάποιον τρόπο το φιτίλι, η πυρίτιδα δεν είχε απλά βραχεί αλλά είχε παρασυρθεί από το νερό, αφήνοντας το εσωτερικό του όπλου τελείως καθαρό.

Ο Πέιτερ τον άρπαξε από την πλάτη ρίχνοντάς τον στο βράχο.

«Ώστε πήγες να με σκοτώσεις, ε; Ως εδώ! Ήρθε η ώρα να γλυτώσουμε από σένα μια για πάντα. Εμπρός, παιδιά, δικός σας!» Ο Πέιτερ έκανε νόημα στους υπόλοιπους και αμέσως περικύκλωσαν τον λασπωμένο Μάτυας, όπως οι πεινασμένοι λύκοι το θήραμά τους.

«Όχι! Κοιτάξτε… κοιτάξτε, βρε ηλίθιοι!» Προσπάθησε να σηκωθεί και τέντωσε το χέρι του δείχνοντάς τους το στρατόπεδο.

«Σοβαρά; Προσπαθείς να ξεφύγεις με αυτό;» Τελικά, ασυναίσθητα ο μεγαλόσωμος ληστής γύρισε το κεφάλι του και είδε κάποιους ρακένδυτους ανθρώπους, που εμφανίστηκαν από το πουθενά, να προσεγγίζουν τους φρουρούς. Μαζί τους είχαν και μερικές γυναίκες, μία εκ των οποίων κρατούσε ένα βρέφος στην αγκαλιά της τυλιγμένο ολόκληρο και ένα μικρό παιδί, το οποίο την αγκάλιαζε από το πόδι της προσπαθώντας να ζεσταθεί από το ψυχρό νερό, που ανελέητα έπεφτε πάνω τους.

«Τώρα είναι η ευκαιρία μας… φαίνονται να είναι πρόσ-φυγες… θα εκμεταλλευτούμε…»

«Σκάσε! Τίποτα δεν αλλάζει…»

«Πέιτερ, άκουσέ με… άσε με να μεταμφιεστώ ξανά και να βρω τρόπο να διεισδύσω στο στρατόπεδο! Τι έχετε να χάσετε; Ή θα με σκοτώσουν και θα γλυτώσετε από μένα, όπως είπες, ή… θα σιγουρέψω ότι έχουν τον πρίγκιπα και θα βρω τρόπο να τον απαγάγω. Σκέψου το!» Ο Πέιτερ κοίταξε τους υπόλοιπους ληστές και μόλις εκείνοι κούνησαν τα κεφάλια τους καταφατικά άρπαξε τον Μάτυας από τον γιακά και τον έσπρωξε με δύναμη πέρα από το βράχο. Ο νεαρός άντρας κατρακύλησε στο μεγάλο ανάχωμα και κατέληξε σε ένα μεγάλο αυλάκι που σχηματίστηκε από τους χείμαρρους.

Έφτυσε λασπωμένο νερό με αίμα και ψηλάφησε το δερμάτινό του σακούλι για να βρει την ψεύτικη γενειάδα και την περούκα. Σύρθηκε στο αυλάκι περιμετρικά με το στρατόπεδο και προσέγγισε την είσοδο. Τώρα άκουγε καθαρά τις ομιλίες τους παρά τη δυνατή βροχή. Ένας νεαρός ξανθός με τριμμένο, κουρελιασμένο μανδύα κρατούσε έναν πληγωμένο άντρα και απευθύνθηκε πρώτος στους φρουρούς.

«Ajutor, ajutor vrem adăpost. Suntem refugiați din Tran-silvania![3]»

Βλάχοι! Ωραία, ευτυχώς ξέρω λίγο τη γλώσσα!

Ο Μάτυας φόρεσε την ψεύτικη γενειάδα και την περούκα, που πλέον ήταν βαριά από το νερό, και με τρεμάμενο χέρι προσπάθησε να τα στερεώσει στο πρόσωπό του. Ήταν τυχερός μέσα στην ατυχία του, καθώς, όπως περπατούσε σκυφτός, κλότσησε αδέξια μια τσίγκινη κατσαρόλα, που για κάποιο λόγο είχε παραπέσει εκτός ορίων του στρατοπέδου, αλλά ο κρότος ενός κεραυνού κάλυψε τα πάντα.

 

«Ε; Τι θα κάνουμε με αυτούς; Τι λέτε, κύριε διοικητά;»

«Θέλουν καταφύγιο μέχρι το ξημέρωμα, ε; Ας περάσουν… ελέγξτε τους για όπλα, δεν θέλω εκπλήξεις σε αυτήν την αποστολή. Να πάνε στην άλλη σκηνή δίπλα στον αιχμάλωτο, μην τους βάλετε μαζί!»

«Μάλιστα, κύριε διοικητά!»

«Άντε να σταματήσει αυτή η καταραμένη βροχή να παραδώσουμε τον Τόκολι[4] στο Γκιόρ… Κουράστηκα!»

Ο Μάτυας χαμογέλασε μόλις επιβεβαίωσε ο διοικητής την ύπαρξη του αρχιεπαναστάτη στο στρατόπεδο. Μέσα σε λίγη ώρα, βρέθηκε από την πόρτα του θανάτου όσο πιο κοντά γινόταν στο ό-νειρό του.

Οι ρακένδυτοι πρόσφυγες περίμεναν υπομονετικά τους φρουρούς να τους ελέγξουν για όπλα, αλλά εκείνος έπρεπε να βιαστεί καθώς οι έλεγχοι ήταν άμεσοι και γρήγοροι. Σύρθηκε ακόμα λίγα μέτρα στη λάσπη και, μόλις προσέγγισε τους Βλάχους, σηκώθηκε απότομα και βρέθηκε στο τέλος της ουράς. Έκλεισε τα μάτια του για λίγες στιγμές παρακαλώντας να μην ακούσει φωνές και διαμαρτυρίες για την παρουσία του, αλλά τελικά οι μόνοι ήχοι που συνέχιζαν να κυριαρχούν ήταν η ασταμάτητη βροχή και οι κεραυνοί.

Μπροστά του είχε μια ηλικιωμένη που του έριξε μερικές περίεργες ματιές για λίγο, αλλά στη συνέχεια έστρεψε την προσοχή της και πάλι στους φρουρούς, τραβώντας μπροστά, όσο μπορούσε, το πρόχειρο υφασμάτινο κάλυμμα του κεφαλιού της.

Μόλις πέρασε και η ηλικιωμένη στο στρατόπεδο, ήταν ο τελευταίος για έλεγχο. Πήρε μια ταλαιπωρημένη έκφραση για να πείσει περισσότερο, αλλά δεν του ήταν δύσκολο μετά από τις γρο-θιές που δέχθηκε από τον Πέιτερ και τη λασπωμένη του εμφάνιση.

«Όπλα… άρμε… arme!» ο φρουρός φώναζε τη λέξη στα βλάχικα για να την ακούσει καλά ο Μάτυας, που έδειχνε για λίγο σαστισμένος καθώς συνειδητοποίησε πως και εκείνος έπρεπε να παραδώσει τα δικά του. Μην έχοντας άλλη επιλογή έβγαλε από τη ζώνη το έτσι και αλλιώς άχρηστο πιστόλι και ένα μικρό στραβωμένο μαχαίρι. Ο φρουρός τον κοίταξε περίεργα, γιατί ήταν ο μόνος που μετέφερε κάπως πιο σοβαρό οπλισμό.

Ο Μάτυας εξήγησε στα βλάχικα με βραχνή φωνή πως τα ήθελε για προστασία των υπολοίπων και στη συνέχεια επανέλαβε και σε προσποιητά «σπαστά» ουγγρικά. Παρά τις συνθήκες για μία ακόμα φορά ήταν άψογος στο ρόλο που υποδυόταν και έτσι ο φρουρός τελικά έγνεψε αδιάφορα καταφατικά και του έκανε νόημα να περάσει.

Οδηγήθηκε με τους υπόλοιπους στη μία εκ των δύο μεγάλων σκηνών. Το πρώτο δύσκολο κομμάτι της αποστολής αυτοκτονίας, που είχε ξαφνικά αναλάβει, ολοκληρώθηκε με επιτυχία.

Η νύχτα απλωνόταν μπροστά του και είχε χρόνο να σκεφτεί ένα ακόμα πλάνο. Στο παρελθόν πάντα είχε το ταλέντο να ξεγλιστρά ακόμα και από τις δυσκολότερες συνθήκες την τελευταία στιγμή. Ήταν ένα ταλέντο επιβίωσης που δεν το είχαν πολλοί. Από μικρός στους δρόμους της Πέστης έμαθε τα πάντα για το σκληρό πρόσωπο της ζωής. Τα στενά και τα σοκάκια της πόλης τον δίδαξαν πολλά, αλλά το σημαντικότερο ήταν ότι βλέποντας μακριά από την ασφάλεια και τη σιγουριά πώς πραγματικά λειτουργούν οι άνθρωποι και έχοντας εμπειρία από δεκάδες δύσκολες καταστάσεις, τίποτα πλέον δεν του έμοιαζε ακατόρθωτο.

Ο Μάτυας Όρντογκ ήταν μόνιμα εμποτισμένος με ένα ατόφιο θράσος. Έτοιμος να διεκδικήσει το καλύτερο στη ζωή του παρά τα εκατοντάδες εμπόδια και δεν θα επαναπαυόταν σε μια ζωή συμμορίτη, με μικρές λείες και απαγωγές ασήμαντων πλουσίων. Μπορεί να είχε αποτινάξει καιρό τα προβλήματα της ηθικής του πυξίδας προκειμένου να επιβιώσει, αλλά πάντα στόχευε υψηλά. Και αν ο υψηλός αυτός στόχος σήμαινε μια άλλη ζωή εκτός ληστειών και απαγωγών, τότε ολόκληρες οι σκέψεις του λειτουργούσαν μόνο για την επίτευξή του. 

Τα οκτώ εκατομμύρια ακτσές που πρόσφερε ο κυβερνήτης της Πέστης και ουσιαστικά ο διοικητής της Οθωμανικής Ουγγαρίας ήταν πάρα πολλά· τόσα πολλά, που οι στόχοι σχηματίστηκαν ξεκάθαρα στο μυαλό του πολύ νωρίτερα από όσο περίμενε. Για να γίνουν δικά του αρκούσε να παραδώσει στις τουρκικές αρχές τον Ίμρε Τόκολι, τον επαναστάτη-αγκάθι των Αψβούργων και χρησιμότατο εργαλείο για τους Οθωμανούς. Ή απλά, να δώσει πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη βέβαιη σύλληψή του. Η ευκαιρία για το δυσκολότερο μονοπάτι από τα δύο ήταν μπροστά του και δεν υπήρχε χρόνος ούτε περιθώριο να κάνει πίσω.

Η συμμορία του τού γύρισε την πλάτη όταν την χρειαζόταν περισσότερο, αλλά είχε μάθει να μην εμπιστεύεται ποτέ κανέναν περισσότερο από απλές συνεργασίες. Έτσι, η προδοσία του Πέιτερ ήταν κάτι περισσότερο από αναμενόμενη και, αφού γλύτωσε το θάνατο για μία ακόμα φορά την τελευταία στιγμή, έπρεπε να το εκ-μεταλλευτεί στο έπακρο. Τα οχτώ εκατομμύρια έπρεπε να γίνουν δικά του και, αν τα κατάφερνε, δεν υπήρχε καμία περίπτωση να τα μοιραστεί μαζί τους.

Από τις βαθιές του σκέψεις δεν κατάλαβε πώς οι Ούγγροι πρό-λαβαν και τους οδήγησαν στο μέρος που θα έβγαζαν τη νύχτα και οι Βλάχοι άρχισαν ήδη να στοιβάζονται στον περιορισμένο χώρο γύρω από μια χαμηλή φωτιά, μάλλον τη δεύτερη συνολικά στο στρατόπεδο, η οποία τρεμόπαιζε κάθε φορά που ο αέρας διαπερνούσε τα ανοίγματα και τις σχισμές των πλαϊνών της σκηνής.

Όλοι έδειχναν ανακουφισμένοι που επιτέλους η βροχή δεν έπεφτε άλλο στα κεφάλια τους. Ακόμα και τα βρέφη άρχισαν να ηρεμούν από το κλάμα τους. Μόλις πήρε και αυτός μια θέση κοντά στη φωτιά παρατήρησε πως μερικοί από τους Βλάχους είχαν καρφώσει τα μάτια τους πάνω του. Συνομιλούσαν μεταξύ τους σιγανά και ένας μάλιστα τον έδειξε με το δάχτυλό του στους υπόλοιπους. Ο Μάτυας έπιασε το λασπωμένο και βρεγμένο ψεύτικο μούσι, για να σιγουρευτεί πως βρίσκεται στη σωστή του θέση, αλλά έπρεπε να το περιμένει πως οι άνθρωποι αυτοί πιθανό να βρίσκονταν μέρες μαζί στις κακουχίες της διαδρομής από την Τρανσυλβανία μέχρι εδώ. Λογικό να γνωρίζονται και εκείνος να αποτελεί μια ξαφνική παρα-φωνία μεταξύ τους. Ήλπιζε μόνο να μην είχαν πολύ την όρεξη και την περιέργεια να ασχοληθούν μαζί του.

Οι Βλάχοι έδειχναν να υπακούουν έναν άντρα, πολύ γερο-δεμένο και ευθυτενή. Μόλις έβγαλε την κουρελιασμένη του κουκούλα, αποκάλυψε ένα περίεργα ξυρισμένο κεφάλι αφήνοντας μόνο το πάνω μέρος του να καταλήγει σε μια μακριά κοτσίδα, επιδει-κνύοντας κάποια δερματόστικτα σύμβολα στα πλαϊνά του κεφαλιού του, που γέμισαν τον Μάτυας με άγχος. Ο διπλανός αυτού του περίεργου Βλάχου είχε παρόμοια σύμβολα στο κεφάλι και στο χέρι. Ήταν ένας εξίσου γεροδεμένος, αλλά ξανθός, με βλέμμα που πήγαινε πέρα δώθε εξετάζοντας το χώρο. Ο αρχηγός έκανε νόημα στον νεαρό που μίλησε νωρίτερα με το φρουρό των Ούγγρων και εκείνος σηκώθηκε και πλησίασε τον Μάτυας, που είχε αρχίσει να ιδρώνει παρά την ψύχρα και το βρόχινο νερό που είχε πάνω του.

 

[1] Αkçe: μονάδα ασημένιων νομισμάτων της oθωμανικής αυτοκρατορίας. (Από το συνθετικό ak που σημαίνει λευκός, λόγω του ανοιχτού χρώματος του αργύρου).

[2] Ibrahim Paşa: διοικητής της πόλης της Πέστης (Peşte στα τουρκικά). Βρισκόταν σε οθωμανική κυριαρχία, πριν ενωθεί αργότερα με το κάστρο της Βούδας (Buda) στην άλλη πλευρά του ποταμού και γίνει η γνωστή πρωτεύουσα που ξέρουμε σήμερα.

 

[3] Μετάφραση από τα βλάχικα (ρουμάνικα): «Βοήθεια, θέλουμε καταφύγιο. Είμαστε πρόσφυγες από την Τρανσυλβανία».

[4] Thököly Imre (1657-1703). Ούγγρος πρίγκιπας. Ηγέτης της ουγγρικής επανάστασης ενάντια στους δυνάστες Αψβούργους της Αυστρίας. Συμμάχησε με τους Οθωμανούς της ανατολικής Ουγγαρίας για τους σκοπούς του.